Skip to main content

4. Rắn Độc (Tạp Thí Dụ Kinh T0205)

Tạp Thí Dụ Kinh. Dụ 4

Xưa có đạo nhân lên núi cầu đạo. Trên núi có nhiều rắn, đạo nhân sợ rắn nên dọn một cội cây để ở, giường đệm kê cao lên. Hễ tọa thiền nhập định thì bạc nhược muốn ngủ không sao gượng được. Có thiên nhân ở trên không trung cười cho biết mà tỉnh dậy, đạo nhân thản nhiên ngủ không chịu tỉnh. Thiên nhân tìm cách dọa cho đạo nhân sợ để hết ngủ mê. Đợi đến đêm vắng thiên nhân hú, ‘U, u, đạo nhân ơi có rắn độc.’ Đạo nhân kinh hoảng, thắp đèn tìm khắp mà không thấy. Thiên nhân làm vậy nhiều lần, đến lúc đạo nhân nổi khùng mắng, ‘Thiên nhân vì sao phạm tội lưỡng thiệt? Lần nào tìm cũng không thấy, vì sao cứ nhè tôi mà hú rồi nói có rắn độc?’ Thiên nhân đáp đạo nhân, ‘Tại sao không quán chiếu rắn độc trong thân? Trong thân có bốn loại rắn chưa trừ, hà cớ tìm rắn ngoài thân?’
Đạo nhân nghe thiên nhân nói liền phản tỉnh tư duy, quán những thứ chất chứa trong thân, mới biết thân tứ đại này thường bị ngũ uẩn và lục suy nhận chìm, từ vô số kiếp nay chưa giải thoát. Ngay lúc ấy liễu ngộ tứ đế, khổ, không, và vô ngã. Trời chưa sáng, tăng nhân dứt sạch phiền não, tâm khai giải, đầy đủ lục thần thông, chứng đắc La-hán.

Văn

昔道人於山中學道。山中多有蝮蛇,道人畏之,便依一樹下,高布床褥,坐禪念定,而但苦睡,不能自制。天人則於空中笑,覺之,遂睡不解。天人因作方便,欲恐令不睡。極夜,天人言:“咄!咄!道人,毒蛇來矣!”道人大怖,便然燈火,遍求之不見。天人數數不止,道人乃更恚曰:“天人何以犯兩舌①?都不見物,云何為言,言毒蛇?”天人語道人:“何不自觀內毒蛇?身中有四蛇②不除,如何更從外求之乎?”道人聞天人語,即自思惟,觀身曆藏,乃知四大為五陰、六衰③所沉沒,無數劫來,至今未脫,即解四諦、苦、空、非身。天未曉,漏盡④意解,六通具足,得羅漢。
chú thích
(theo https://8book.com/read/107092/?26369)

①兩舌 lưỡng thiệt. Hai lưỡi, nói láo, một trong ‘bát giới’ của nhà Phật.
②四蛇 tứ xà, dụ cho tứ đại. Thân do tứ đại hợp thành, nếu tứ đại không hòa hợp thì thân sinh bệnh mà tâm bất an, tứ đại vì thế ví như bốn con rắn hòa hợp nhau mà ở chung một chỗ.
③六衰 lục suy, sáu món lục trần (sắc thanh hương vị xúc pháp) che lấp chân tâm, làm tâm điên đảo, chìm đắm trong biển phiền não.
④漏盡 lậu tận. Lậu chỉ phiền não, phàm phu bị phiền não bức bách. Tu hành làm cho lục căn thanh tịnh, bổn tâm dứt hết phiền não gọi là lậu tận.

Âm

Tích đạo nhân ư sơn trung học đạo. Sơn trung đa hữu phúc xà. Đạo nhân úy chi, tiện y nhất thụ hạ, cao bố sàng nhục tọa thiền niệm định, nhi đãn khổ thụy, bất năng tự chế. Thiên nhân tắc ư không trung tiếu, giác chi, toại thụy bất giải. Thiên nhân nhân tác phương tiện, dục khủng lịnh bất thụy. Cực dạ thiên nhân ngôn ‘Đốt đốt đạo nhân, độc xà lai hĩ! Đạo nhân đại bố, tiện nhiên đăng hỏa, biến cầu chi bất kiến. Thiên nhân số số bất chỉ, đạo nhân nãi cánh khuể viết, ‘Thiên nhân hà dĩ phạm lưỡng thiệt? Đô bất kiến vật, vân hà vi ngôn ngôn độc xà.’ Thiên nhân ngứ đạo nhân, ‘Hà bất tự quán nội độc xà? Thân trung hữu tứ xà bất trừ, như hà cánh tòng ngoại cầu chi hồ?’ Đạo nhân văn thiên nhân ngữ tức tự tư duy. Quán thân lịch tàng, nãi tri tứ đại vi ngũ ấm lục suy sở trầm một, vô số kiếp lai chí kim vị thoát. Tức giải tứ đế khổ không phi thân. Thiên vị hiểu lậu tận ý giải, lục thông cụ túc, đắc La-hán.
 
雜譬喻經

Comments

Popular Posts

41. Nhị Quỷ Tranh Bửu Bối (Bách Dụ Kinh)

Bách Dụ Kinh, Dụ thứ 41 Xưa có hai con quỷ đói chung nhau một cái rương nhỏ, một cây gậy và một chiếc guốc. Chúng nảy ra tranh chấp, con nào cũng muốn được ý mình, cãi cọ kịch liệt hết ngày mà không phân xử được. Lúc ấy có người đi tới thấy vậy hỏi, ‘Cái rương, cây gậy và chiếc guốc có chi kì dị mà chúng mày tranh chấp ghê vậy?’ Quỷ đáp, ‘Cái rương này của bọn tao có thể xuất ra đủ thứ, áo quần, ăn uống, giường đệm, ngọa cụ; hết thảy những thứ vật dụng hàng ngày đều từ nó mà ra. Cầm cây gậy này thì oán địch sẽ quy phục, không dám tranh với mình nữa. Mang chiếc guốc này thì có thể khiến người ta bay đi không quái ngại.’ Người ấy nghe thế liền bảo hai con quỷ, ‘Hai đứa bây tránh ra một chút, để tao chia đều cho.’ Bọn quỷ nghe nói vậy liền tránh ra xa. Người ấy ngay tức khắc ôm rương, chụp lấy gậy và xỏ guốc bay mất, hai con quỷ ngơ ngác, tranh nhau cuối cùng không được chi. Người kia nói với quỷ ‘Những thứ bọn bây tranh nhau ta lấy đi hết rồi, bây giờ không có chi phải tranh đoạt nhau nữ...

55. Xá-lợi-phất Đi Thăm Phật Duy-vệ

Dụ 55. Cựu Tạp Thí Dụ Kinh văn 昔佛遣舍利弗,西至維衛莊嚴剎土,問訊彼佛三事:「佛身安隱不?說法如常不?受者增進不?」舍利弗即承佛威神往詣彼剎,宣令如是。彼佛報言:「皆悉安隱。」於時彼佛轉阿惟越致輪,為七住菩薩說法,舍利弗聞之,從彼剎還,姿色光明行步勝常。佛告舍利弗:「汝到彼,何故侅步怡悅如是。」舍利弗白佛言:「譬如貧家飢凍之人得大珍寶如須彌山,寧歡喜不?」佛言:「甚善!」舍利弗言:「我到彼剎,得聞彼佛說阿惟越致深奧之事,是以欣踊不能自勝。」佛言:「善哉!如汝所言。」佛語舍利弗:「譬如長者大迦羅越,純以紫磨金、摩尼珠為寶,內有掃除銅鐵鉛錫 棄在於外糞壤之中,有貧匱者喜得持歸,言我大得迦羅越寶,寧是長者珍妙寶非?」答言:「非也。」佛語舍利弗:「汝所聞得,如是貧者,彼佛所說但十住事及在舉中清淨之者 ,汝所聞者不足言耳。」舍利弗即愁毒,如言我謂得寶,反是鉛錫。舍利弗說是事時,無央數人皆發無上平等度意,無央數人得阿惟顏住也。 Âm  Tích Phật khiển Xá-lợi-phất, tây chí Duy-vệ trang nghiêm sát thổ, vấn tấn bỉ Phật tam sự, ‘Phật thân an ẩn bất? Thuyết pháp như thường bất? Thụ giả tăng tiến bất?’ Xá-lợi-phất tức thừa Phật uy thần vãng nghệ bỉ sát, tuyên lệnh như thị. Bỉ Phật báo ngôn giai tất an ẩn. Ư thời bỉ Phật chuyển a-duy-việt-trí luân, vi thất trụ bồ-tát thuyết pháp, Xá-lợi-phất văn chi, tòng bỉ sát hoàn, tư sắc quang minh hành bộ thắng thường. Phật cáo Xá-lợi-phất, ‘Nhữ đáo bỉ, hà cố ? bộ di duyệt như thị?’ Xá-lợi-phất bạch Phật ngôn, ‘Thí như bần gia cơ đống chi nhân đắc đại trân...

82. Phật Nói Cho Chúng Tì-khâu Biết Tai Hoạn Của Lợi Dưỡng

Truyện 82. Tạp Bảo Tạng Kinh Quyển 7  Lúc đó Như Lai ở nước Xá-vệ, chán lợi dưỡng. Có một khu rừng sâu tên là Tham Trang Nghiêm, Ngài tránh nạn lợi dưỡng nên đi vào rừng ấy. Trong rừng có chùa, có vị la-hán tên Na-dặc-ca làm tự chủ. Phật tới rừng ấy thì hôm sau nhiều người đem áo tới cúng dường, chật cả khu rừng. Phật nói: “Ta không dùng lợi dưỡng, nhưng lợi dưỡng thường theo ta.” Có một vạn hai ngàn tì-khâu cũng tới chỗ đó. Phật nói chư tì-khâu: “Lợi dưỡng là thứ đại tai hại, thường gây chướng nạn, tới cả la-hán cũng bị lợi dưỡng gây chướng nạn.” Tì-khâu hỏi: “Gây những chướng nạn chi?” Phật đáp: “Lợi dưỡng có những cái hại sau: phá bì, phá nhục, phá cốt, phá tuỷ. Phá như thế nào? Phá da trì giới, thịt thiền định, xương trí tuệ, và tủy thiện tâm vi diệu.” Chư tì-khâu một vạn hai ngàn người đều gom tam y lục vật hành a-luyện-nhã, không lấy thêm vật chi khác. Phật liền tán thán: “Thiện tai, thiện tai! Biết hành trì phép a-luyện-nhã. Phép này của ta là phép thiểu dục, chẳng phải đa d...

36. Nhờ Ăn Trộm Mà Ngộ Đạo

Cựu Tạp Thí Dụ Kinh, Truyện thứ 36 Xưa trong Phật tự có cái nồi bằng vàng dùng để nấu ngũ vị cho chúng tăng. Lúc ấy có một phàm nhân vô chùa ngắm đồ, thấy cái nồi vàng, muốn trộm lấy nhưng không có duyên cớ, giả làm sa-môn rồi khoác y phục lẫn vào trong chúng tăng. Nghe các vị thượng tọa giảng kinh, luận thuyết những ách yếu về tội phúc, sinh tử và lí nhân duyên quả báo không chạy thoát được. Kẻ trộm trong lòng khai ngộ, lấy làm xấu hổ, dọn lòng chuyên tâm liền thấy vết đạo. Suy ngẫm duyên do, nhận cái nồi là thầy mình, trước hết tác lễ riêng rồi nhiễu quanh nó ba vòng, xong tự đem chuyện ra nói hết cho chúng sa-môn.  Giác ngộ mỗi người một nhân duyên, hễ tâm chuyên nhất thì không ai không thấy chân lí. 09/10/2024 sao thêm nguyên văn và phiên âm 昔佛寺中有金釜,以烹五味供給道人。時有凡人入觀見金釜,欲盜取之,無所因,詐作沙門,被服入眾僧中。聞上座論經,說諸罪福生死證要,影嚮之報不可得離之證。盜人意中開悟,懷慚悔,撰情專心則見道迹。思惟所由,釜是我師,特先禮釜繞之三匝,為眾沙門具自道說。夫覺悟各有所因,心專一者莫不見諦也。 Phiên âm Tích Phật tự trung hữu kim phủ, dĩ phanh ngũ vị cung cấp đạo nhân. Thời hữu phàm nhân nhập...