Tạp Thí Dụ Kinh. Dụ 8
Xưa có vị vua nọ thích ăn thịt người, lệnh nhà bếp rằng, ‘Bọn bay đêm bí mật bắt người về làm thịt cho ta ăn.’ Vua xem đó là chuyện bình thường. Thần hạ về sau biết chuyện đó, bèn hợp sức trục xuất vua ra khỏi nước và tìm một người lương hiền tôn làm vua thay. Sau đó mười ba năm, vua ăn thịt người trên thân mọc hai cánh bay đi ăn thịt người, không có chỗ về đành ở trong núi, quy hướng thụ thần mà thỉnh cầu chúc nguyện, ‘Nguyện bắt năm trăm vị vua tế sơn thụ thần, xin cho tôi được quay về nước làm vua lại.’ Phát nguyện xong bay đi bắt người, bắt được bốn trăm chín mươi chín vị vua, mang về nhốt vô hang núi rồi lấy đá lấp miệng hang. Có một hôm vị vua lương hiền cùng người trong hậu cung du ngoạn hồ ngự viên, vừa ra khỏi cung môn thì gặp một đạo nhân. Đạo nhân thuyết kệ khất thực, vua hứa khi nào về cung sẽ lấy kim ngân ban cho. Sau đó lúc vua lội xuống hồ định tắm thì vua ăn thịt người trên không trung bay tới, bắt về núi.
Quốc vương thấy vua ăn thịt người mà không khủng bố, sắc mặt thản nhiên như không. Vua ăn thịt người hỏi, ‘Tôi định bắt năm trăm người để tế trời, đã được bốn trăm chín chín, nay được ngươi nữa là đủ giết mà tế trời, ngươi biết vậy sao không kinh khiếp?’ Quốc vương đáp rằng, ‘Người có sinh thì có chết, vật có thành thì có hoại, hợp sẽ có li, gặp sẽ có từ, việc chi phải sợ! Vừa rồi tôi xuất cung ra đường có gặp đạo sĩ nói kệ cho nghe, tôi có hứa cho đạo sĩ đồ mà chừ chưa cho được, chỉ có rứa là ân hận thôi. Nay ông mở lòng từ bi khoan thứ, hoãn cho vài ngày, bố thí xong tôi sẽ quay lại, không dám trái lời thề.’ Liền để cho đi, nhưng dọa rằng, ‘Cho ông kì hẹn bảy ngày, nếu mà không quay lại tôi đi bắt ông cũng không khó.’
Quốc vương bèn quay về cung, trong ngoài cung không ai không vui mừng. Vua mở kho tàng bố thí khắp nơi không kể gần xa, tôn thái tử làm vua, ủy lạo bách tính xong thì từ quyết mà đi. Vua ăn thịt người từ xa nhìn thấy vua quay lại nghĩ bụng, ‘Người này có phải là dị nhân không? Chết được sống lại mà quay về đây.’ Bèn hỏi, ‘Thân mệnh là thứ người đời trân quý lắm, nay ông xả mệnh thủ tín, thật là thế gian hiếm có, không biết ông thủ chí cầu đạo như thế nào, xin nói cho nghe chí hướng.’ Liền đáp, ‘Tôi hành từ thí, thành tín hết mực là vì muốn đắc A-duy-tam Phật, cứu độ thập phương.’ Vua kia nghe nói, ‘Cầu Phật đạo, việc ấy như thế nào?’ Quốc vương bèn giải thích rõ ngũ giới, thập thiện, tứ đẳng, lục độ. Vua kia có chỗ ngộ, tâm an nhiên xin thọ ngũ giới làm thanh tín sĩ, phóng thích bốn trăm chín mươi chín vị kia cho họ quay về nước.
Những vị vua kia cùng theo hiền vương về, ai cũng cảm phục lòng chí thành của hiền vương, lại đội ơn cứu mạng, nhất định không về bổn quốc của mình, chỉ ở lại nước hiền vương. Vì vậy mà hiền vương làm cho mỗi người một tòa nhà, điêu văn khắc lũ trang sức nghiêm chỉnh, ra lệnh thết đãi họ vào hàng quốc vương, vua ăn chi họ ăn nấy không được khác. Người từ phương xa tới hỏi, ‘Vì sao ở đây có nhiều tòa nhà như vương xá trên khắp nước như vậy?’ Chúng nhân đáp rằng, ‘Tất cả đều là vương xá đó!’ Tiếng lành đồn khắp, từ đó trở đi thành ấy gọi là Vương Xá thành.
Phật sau khi đắc đạo kể lại ngọn ngành chuyện ấy, ‘Vị vua thủ tín chính là thân ta, vua ăn thịt người ấy là Ương-quật-ma-la. Tôi về Vương-xá thuyết pháp, những người được độ rất nhiều, họ chính là những vị vua kiếp trước có nhân duyên với ta.’
Văn
昔有國王，喜食人肉。敕廚士曰 ：“汝等夜行，密采人來以供廚。”以此為常，臣下後咸知之，即共斥 逐，捐于界外，更求良賢以為國王。于是啖人王十三年後，身生兩翅，行啖人，無複①遠近。于山中向山樹神請求祈福：“當取國王五百人，祠山樹神，使我得複還國為王。”于是便飛行取之，得四百九十九人。之山谷，以石密口。
時國王將諸後宮詣浴池戲。始出宮門，逢一道人，說偈求乞。王即許之：“還宮當賜金銀。”時王入池，當欲澡洗，啖人王空中飛來，抱王將②去，還于山中。
國王見啖人王，不恐不怖，顏色如故。啖人王曰：“吾本捕取五百人當持祠天③。已有四百九十九人，今複得卿一人，數已滿，殺以祠天。汝知是，何以不恐懼乎？”國王對曰：“人生有死，物成有敗，合會有離，對來分之④，不敢愁也。旦出宮時，道逢道士，為吾說偈，即許施物。今未得與，以是為恨耳。今王弘慈寬恕，假數日中，布施訖還，不違要誓也。”即聽令去而告之曰：“與汝七日期，若不還者，吾往取汝亦無難也。”
王即還宮，都中內外，莫不歡喜。即開庫藏，布施遠近。拜太子為王，慰勞百姓，辭決而去。
啖人王遙見其來，念曰：“此得無異人乎？從死得生，而故來還。”即問曰：“身命，世人所重愛者也，而卿舍命，所信，世之難有。不審何守志趣，願說其意。”即曰：“吾之慈施，至誠信盟，當得阿惟三佛⑤，度十方。”彼王曰：“求佛之義，其事云何？”便為廣說五戒、十善、四等、六度。心開坦然，從受五戒，為清信士⑥。放四百九十九人，各各令還國。
諸王追是後王，共至其國。感其信誓，蒙得濟命，各不肯還于本國，遂便住止此國。于此國王各為立第一舍，雕文刻鏤，光飾嚴整，法國王飲食服禦，與王無異。四方來人問言：“何以有此如王舍遍一國中？”眾人答曰：“皆是諸王舍也。”名遂遠布。從此以來，號言王舍城⑦。
佛得道已，自說本末：“立信王者我身是也。啖人王者殃崛摩⑧是。還王舍說法，所度無量，皆是宿命作王時因緣人也。”佛說是時，無不歡喜，得福得度，不可訾計。
Chú, dẫn theo https://8book.com/read/107092/?26372
①無複：不要再；不再有，沒有。
②將：原本作“得”。
③天：此指外道婆羅門教的梵天，婆羅門教主張祭祀萬能。見本書第一經第六十五篇注釋⑨。
④對來分之：對是“配”的意思。配得到，得到應該得到的。
⑤阿惟三佛：此稱（音意）有誤，正確稱謂“阿毗三佛陀”，意譯為現等覺，成就正覺的人。
⑥清信士：即優婆塞，見本書第一經第三十六篇注釋⑧。
⑦王舍城：王舍，音譯曷羅阇姞利呬、羅閱祗。古印度摩揭陀國都城，在今印度比哈爾邦底賴雅附近，有新舊城之分。古印度佛教勝地，釋迦牟尼傳教中心之一，釋迦牟尼生前經常在此進行傳教活動和居住。釋迦牟尼逝世後，弟子們曾在此舉行第一次結集。其後，阿育王將摩羯陀國首都遷至華氏城。竹林精舍，又稱“迦蘭陀竹園”，位于新舊王舍城之間。
⑧殃崛摩：舊稱央掘摩羅，新稱鴦崛利摩羅，意譯指鬘。佛阤在世時，住于舍衛城，信奉殺人可得涅槃，出市殺害九百九十九人，切取各人之指，戴在頭上為鬘，又欲殺生母湊足一千。佛憐憫他，對他講說正法，即改過懺悔皈依佛門，後得阿羅漢正果。
Âm
Tích hữu quốc vương, hỉ thực nhân nhục. Sắc trù sĩ viết, ‘Nhữ đẳng dạ hành, mật thải nhân lai dĩ cung trù.’ Dĩ thử vi thường, thần hạ hậu hàm tri chi, tức cộng xích trục, quyên vu giới ngoại, cánh cầu lương hiền dĩ vi quốc vương. Vu thị đạm nhân vương thập tam niên hậu, thân sanh lưỡng sí, hành đạm nhân, vô phúc viễn cận. Ư san trung hướng san thụ thần thỉnh cầu kì phúc, ‘Đương thủ quốc vương ngũ bách nhân, từ san thụ thần, sử ngã đắc phức hoàn quốc vi vương.’ Ư thị tiện phi hành thủ chi, đắc tứ bách cửu thập cửu nhân. Chi san cốc, dĩ thạch mật khẩu. Thời quốc vương tương chư hậu cung nghệ dục trì hí. Thủy xuất cung môn, phùng nhất đạo nhân, thuyết kệ cầu khất. Vương tức hứa chi, ‘Hoàn cung đương tứ kim ngân.’ Thời vương nhập trì, đương dục táo tẩy, đạm nhân vương không trung phi lai, bão vương tương khứ, hoàn vu san trung. Quốc vương kiến đạm nhân vương, bất khủng bất phố, nhan sắc như cố. Đạm nhân vương viết, ‘Ngô bổn bộ thủ ngũ bách nhân đương trì từ thiên. Dĩ hữu tứ bách cửu thập cửu nhân, kim phức đắc khanh nhất nhân, số dĩ mãn, sát dĩ từ thiên. Nhữ tri thị, hà dĩ bất khủng cụ hồ?’ Quốc vương đối viết, ‘Nhân sanh hữu tử, vật thành hữu bại, hợp hội hữu li, đối lai phân chi, bất cảm sầu dã. Đán xuất cung thời, đạo phùng đạo sĩ, vi ngô thuyết kệ, tức hứa thi vật. Kim vị đắc dữ, dĩ thị vi hận nhĩ. Kim vương hoằng từ khoan thứ, giả số nhật trung, bố thi cật hoàn, bất vi yếu thệ dã.’ Tức thính lệnh khứ nhi cáo chi viết, ‘Dữ nhữ thất nhật kì, nhược bất hoàn giả, ngô vãng thủ nhữ diệc vô nan dã.’
Vương tức hoàn cung, đô trung nội ngoại, mạc bất hoan hỉ. Tức khai khố tàng, bố thi viễn cận. Bái thái tử vi vương, ủy lạo bách tính, từ quyết nhi khứ. Đạm nhân vương diêu kiến kì lai, niệm viết, ‘Thử đắc vô dị nhân hồ ? Tòng tử đắc sanh, nhi cố lai hoàn.’ Tức vấn viết, ‘Thân mệnh, thế nhân sở trọng ái giả dã, nhi khanh xá mệnh, sở tín, thế chi nan hữu. Bất thẩm hà thủ chí thú, nguyện thuyết kì ý.’ Tức viết, ‘Ngô chi từ thi, chí thành tín minh, đương đắc a-duy-tam phật, độ thập phương.’ Bỉ vương viết, ‘Cầu phật chi nghĩa, kì sự vân hà?’ Tiện vi quảng thuyết ngũ giới, thập thiện, tứ đẳng, lục độ. Tâm khai thản nhiên, tòng thụ ngũ giới, vi thanh tín sĩ. Phóng tứ bách cửu thập cửu nhân, các các lệnh hoàn quốc.
Chư vương truy thị hậu vương, cộng chí kì quốc. Cảm kì tín thệ, mông đắc tể mệnh, các bất khẳng hoàn vu bổn quốc, toại tiện trụ chỉ thử quốc. Ư thử quốc vương các vi lập đệ nhất xá, điêu văn khắc lũ, quang sức nghiêm chỉnh, pháp quốc vương ẩm thực phục ngữ, dữ vương vô dị. Tứ phương lai nhân vấn ngôn, ‘Hà dĩ hữu thử như vương xá biến nhất quốc trung?’ Chúng nhân đáp viết, ‘Giai thị chư vương xá dã.’ Danh toại viễn bố. Tòng thử dĩ lai, hào ngôn vương xá thành.
Phật đắc đạo dĩ, tự thuyết bổn mạt, ‘Lập tín vương giả ngã thân thị dã. Đạm nhân vương giả Ương-quật-ma thị. Hoàn vương xá thuyết pháp, sở độ vô lượng, giai thị túc mệnh tác vương thời nhân duyên nhân dã.’
Phật thuyết thị thời, vô bất hoan hỉ, đắc phúc đắc độ, bất khả tí kế.
雜譬喻經
Comments
Post a Comment