Skip to main content

29. Thế Nhân Ngu Hoặc Lấy Không Làm Thật

Dụ 14. Cựu Tạp Thí Dụ Kinh

Xưa có con nhà trưởng giả mới cưới vợ, rất trìu mến nhau. Chồng bảo vợ, ‘Em vào bếp lấy rượu bồ đào ra mình cùng uống.’ Vợ đi mở vò rượu, thấy thân ảnh mình trong vò, cho là có người đàn bà khác, rất giận. Quay ra nói chồng, ‘Anh đã có vợ đem giấu trong vò, còn đón tôi về làm chi nữa?’ Người chồng tự mình vào bếp, mở vò ra thì thấy thân ảnh mình ở trong, giận ngược lại vợ cho là vợ giấu trai. Hai người càng giận nhau hơn, ai cũng cho mình đúng. Có một phạm-chí rất thân thiết với người con trưởng giả ấy tới thăm, thấy vợ chồng gây nhau, hỏi nguyên nhân. Cũng đi vô bếp xem, cũng thấy thân ảnh mình, giận trưởng giả có bạn riêng giấu trong vò, còn tranh nhau chi nữa? Liền bỏ đi. Sau lại có một tì-khâu-ni, vị này là chỗ phụng dưỡng của trưởng giả, nghe hai vợ chồng tranh nhau như vậy liền đi vô xem, trong vò lại có tì-khâu-ni, cũng giận bỏ đi. Ít lâu sau có đạo nhân cũng vào xem, biết đó chỉ là ảnh mà thôi, than thở rằng, ‘Thế nhân ngu hoặc, không mà cho là thật!’ Kêu người vợ vào cùng xem. Đạo nhân nói, ‘Để tôi lôi người trong vò ra cho mà xem.’ Lấy một hòn đá lớn đập bể vò, rượu chảy hết, mới hiểu là không có ai ở trong. Hai người khai giải tâm ý, biết rõ đó là thân ảnh, đều lấy làm xấu hổ. Tì-khâu thuyết những pháp ngôn yếu chỉ, vợ chồng cùng đắc a-duy-việt-trí. 
Phật lấy chuyện này làm thí dụ, ‘Thấy ảnh rồi tranh nhau ví cho người trong tam giới không hiểu ngũ ấm, tứ đại, khổ, không và tam độc của thân, vì thế mà sanh tử bất tuyệt.’ 
Phật thuyết vậy xong vô số thiên nhân đắc pháp vô ngã.  
    

Văn

昔有長者子,新迎婦,甚相愛敬。夫語婦言:「卿入厨中取蒲桃酒來共飲之。」婦往開瓮,自見身影在此瓮中,謂更有女人,大恚。還語夫言:「汝自有婦藏著瓮中,復迎我為?」夫自得入厨視之,開瓮見己身影,逆恚其婦,謂藏男子。二人更相忿恚,各自呼實。有一梵志與此長者子素情親厚,遇與相,見夫婦[17]鬪,問其所由。復往視之,亦見身影,恚恨長者:「自有親厚藏瓮中,而陽共鬪乎?」即便捨去。復有一比丘尼,長者所奉,聞其所諍如是,便往視,瓮中有比丘尼,亦恚捨去。須臾有道人亦往視之,知為是影耳,喟然歎曰:「世人愚惑,以空為實也!」呼婦共入視之。道人曰:「吾當為汝出瓮中人。」取一大石打壞瓮,酒盡,了無所有。二人意解,知定身影,各懷慚愧。比丘為說諸要法言,夫婦共得阿惟越致。佛以為喻:「見影鬪者,譬三界人,不識五陰、四大、苦、空、身三毒,生死不絕」。佛說是時,無數千人皆得無身之決也。

Âm 

Tích hữu trưởng giả  tử, tân nghênh phụ, thậm tương ái kính. Phu ngứ phụ ngôn, ‘Khanh nhập trù trung thủ bồ đào tửu lai cộng ẩm chi.’ Phụ vãng khai úng, tự kiến thân ảnh tại thử úng trung, vị cánh hữu nữ nhân, đại khuể. Hoàn ngứ phu ngôn, ‘Nhữ tự hữu phụ tàng trứ úng trung, phục nghênh ngã vi?’ Phu tự  đắc nhập trù thị chi, khai úng kiến kỉ thân ảnh, nghịch khuể kì phụ, vị tàng nam tử. Nhị nhân cánh tương phẫn khuể, các tự hô thật. Hữu nhất phạm-chí dữ thử trưởng giả  tử tố tình thân hậu, ngộ dữ tương, kiến phu phụ đấu, vấn kì sở do. Phục vãng thị chi, diệc kiến thân ảnh, khuể hận trưởng giả , tự hữu thân hậu tàng úng trung, nhi dương cộng đấu hồ? Tức tiện xả khứ. Phục hữu nhất tì-khâu-ni, trưởng giả sở phụng, văn kì sở tránh như thị, tiện vãng thị, úng trung hữu tì-khâu-ni, diệc khuể xả khứ. Tu du hữu đạo nhân diệc vãng thị chi, tri vi thị ảnh nhĩ, vị nhiên thán viết, ‘Thế nhân ngu hoặc, dĩ không vi thật dã!’ Hô phụ cộng nhập thị chi. Đạo nhân viết, ‘Ngô đương vi nhữ xuất úng trung nhân.’ Thủ nhất đại thạch đả hoại úng, tửu tận, liễu vô sở hữu. Nhị nhân ý giải, tri định thân ảnh, các hoài tàm quý. Tì-khâu vi thuyết chư yếu pháp ngôn, phu phụ cộng đắc a-duy-việt-trí. Phật dĩ vi dụ, ‘Kiến ảnh đấu giả, thí tam giới nhân, bất thức ngũ ấm, tứ đại, khổ, không, thân tam độc, sanh tử bất tuyệt.’ Phật thuyết thị thời, vô số thiên nhân giai đắc vô thân chi quyết dã.     
 
雜譬喻經

Comments

Popular Posts

41. Nhị Quỷ Tranh Bửu Bối (Bách Dụ Kinh)

Bách Dụ Kinh, Dụ thứ 41 Xưa có hai con quỷ đói chung nhau một cái rương nhỏ, một cây gậy và một chiếc guốc. Chúng nảy ra tranh chấp, con nào cũng muốn được ý mình, cãi cọ kịch liệt hết ngày mà không phân xử được. Lúc ấy có người đi tới thấy vậy hỏi, ‘Cái rương, cây gậy và chiếc guốc có chi kì dị mà chúng mày tranh chấp ghê vậy?’ Quỷ đáp, ‘Cái rương này của bọn tao có thể xuất ra đủ thứ, áo quần, ăn uống, giường đệm, ngọa cụ; hết thảy những thứ vật dụng hàng ngày đều từ nó mà ra. Cầm cây gậy này thì oán địch sẽ quy phục, không dám tranh với mình nữa. Mang chiếc guốc này thì có thể khiến người ta bay đi không quái ngại.’ Người ấy nghe thế liền bảo hai con quỷ, ‘Hai đứa bây tránh ra một chút, để tao chia đều cho.’ Bọn quỷ nghe nói vậy liền tránh ra xa. Người ấy ngay tức khắc ôm rương, chụp lấy gậy và xỏ guốc bay mất, hai con quỷ ngơ ngác, tranh nhau cuối cùng không được chi. Người kia nói với quỷ ‘Những thứ bọn bây tranh nhau ta lấy đi hết rồi, bây giờ không có chi phải tranh đoạt nhau nữ...

55. Xá-lợi-phất Đi Thăm Phật Duy-vệ

Dụ 55. Cựu Tạp Thí Dụ Kinh văn 昔佛遣舍利弗,西至維衛莊嚴剎土,問訊彼佛三事:「佛身安隱不?說法如常不?受者增進不?」舍利弗即承佛威神往詣彼剎,宣令如是。彼佛報言:「皆悉安隱。」於時彼佛轉阿惟越致輪,為七住菩薩說法,舍利弗聞之,從彼剎還,姿色光明行步勝常。佛告舍利弗:「汝到彼,何故侅步怡悅如是。」舍利弗白佛言:「譬如貧家飢凍之人得大珍寶如須彌山,寧歡喜不?」佛言:「甚善!」舍利弗言:「我到彼剎,得聞彼佛說阿惟越致深奧之事,是以欣踊不能自勝。」佛言:「善哉!如汝所言。」佛語舍利弗:「譬如長者大迦羅越,純以紫磨金、摩尼珠為寶,內有掃除銅鐵鉛錫 棄在於外糞壤之中,有貧匱者喜得持歸,言我大得迦羅越寶,寧是長者珍妙寶非?」答言:「非也。」佛語舍利弗:「汝所聞得,如是貧者,彼佛所說但十住事及在舉中清淨之者 ,汝所聞者不足言耳。」舍利弗即愁毒,如言我謂得寶,反是鉛錫。舍利弗說是事時,無央數人皆發無上平等度意,無央數人得阿惟顏住也。 Âm  Tích Phật khiển Xá-lợi-phất, tây chí Duy-vệ trang nghiêm sát thổ, vấn tấn bỉ Phật tam sự, ‘Phật thân an ẩn bất? Thuyết pháp như thường bất? Thụ giả tăng tiến bất?’ Xá-lợi-phất tức thừa Phật uy thần vãng nghệ bỉ sát, tuyên lệnh như thị. Bỉ Phật báo ngôn giai tất an ẩn. Ư thời bỉ Phật chuyển a-duy-việt-trí luân, vi thất trụ bồ-tát thuyết pháp, Xá-lợi-phất văn chi, tòng bỉ sát hoàn, tư sắc quang minh hành bộ thắng thường. Phật cáo Xá-lợi-phất, ‘Nhữ đáo bỉ, hà cố ? bộ di duyệt như thị?’ Xá-lợi-phất bạch Phật ngôn, ‘Thí như bần gia cơ đống chi nhân đắc đại trân...

82. Phật Nói Cho Chúng Tì-khâu Biết Tai Hoạn Của Lợi Dưỡng

Truyện 82. Tạp Bảo Tạng Kinh Quyển 7  Lúc đó Như Lai ở nước Xá-vệ, chán lợi dưỡng. Có một khu rừng sâu tên là Tham Trang Nghiêm, Ngài tránh nạn lợi dưỡng nên đi vào rừng ấy. Trong rừng có chùa, có vị la-hán tên Na-dặc-ca làm tự chủ. Phật tới rừng ấy thì hôm sau nhiều người đem áo tới cúng dường, chật cả khu rừng. Phật nói: “Ta không dùng lợi dưỡng, nhưng lợi dưỡng thường theo ta.” Có một vạn hai ngàn tì-khâu cũng tới chỗ đó. Phật nói chư tì-khâu: “Lợi dưỡng là thứ đại tai hại, thường gây chướng nạn, tới cả la-hán cũng bị lợi dưỡng gây chướng nạn.” Tì-khâu hỏi: “Gây những chướng nạn chi?” Phật đáp: “Lợi dưỡng có những cái hại sau: phá bì, phá nhục, phá cốt, phá tuỷ. Phá như thế nào? Phá da trì giới, thịt thiền định, xương trí tuệ, và tủy thiện tâm vi diệu.” Chư tì-khâu một vạn hai ngàn người đều gom tam y lục vật hành a-luyện-nhã, không lấy thêm vật chi khác. Phật liền tán thán: “Thiện tai, thiện tai! Biết hành trì phép a-luyện-nhã. Phép này của ta là phép thiểu dục, chẳng phải đa d...

36. Nhờ Ăn Trộm Mà Ngộ Đạo

Cựu Tạp Thí Dụ Kinh, Truyện thứ 36 Xưa trong Phật tự có cái nồi bằng vàng dùng để nấu ngũ vị cho chúng tăng. Lúc ấy có một phàm nhân vô chùa ngắm đồ, thấy cái nồi vàng, muốn trộm lấy nhưng không có duyên cớ, giả làm sa-môn rồi khoác y phục lẫn vào trong chúng tăng. Nghe các vị thượng tọa giảng kinh, luận thuyết những ách yếu về tội phúc, sinh tử và lí nhân duyên quả báo không chạy thoát được. Kẻ trộm trong lòng khai ngộ, lấy làm xấu hổ, dọn lòng chuyên tâm liền thấy vết đạo. Suy ngẫm duyên do, nhận cái nồi là thầy mình, trước hết tác lễ riêng rồi nhiễu quanh nó ba vòng, xong tự đem chuyện ra nói hết cho chúng sa-môn.  Giác ngộ mỗi người một nhân duyên, hễ tâm chuyên nhất thì không ai không thấy chân lí. 09/10/2024 sao thêm nguyên văn và phiên âm 昔佛寺中有金釜,以烹五味供給道人。時有凡人入觀見金釜,欲盜取之,無所因,詐作沙門,被服入眾僧中。聞上座論經,說諸罪福生死證要,影嚮之報不可得離之證。盜人意中開悟,懷慚悔,撰情專心則見道迹。思惟所由,釜是我師,特先禮釜繞之三匝,為眾沙門具自道說。夫覺悟各有所因,心專一者莫不見諦也。 Phiên âm Tích Phật tự trung hữu kim phủ, dĩ phanh ngũ vị cung cấp đạo nhân. Thời hữu phàm nhân nhập...