Skip to main content

22. Ngu Nhân Vô Sở Tri Thậm Khổ T0205

Dụ 22. Tạp Thí Dụ Kinh 

Xưa ngoại quốc có một ngôi chùa, thường có trên một trăm tăng sĩ tá túc và tu học. Có một vị ưu-bà-di tinh tấn và thông hiểu kinh giáo, ở cách chùa không xa, mỗi ngày cúng dường một sa-môn, chúng tăng lần lượt thay nhau thọ thực, từ người đầu tới người cuối, hết vòng thì quay lại từ đầu. Những người đi thọ thực thì ưu-bà-di đều theo hỏi han kinh nghĩa, những vị thiển học hay tránh mặt, đi mà không vui. Có một sa-môn tên Ma-ha-lô, lớn tuổi mới xuất gia, nhất vô sở tri, tới phiên mình đi thọ thực, bước đi lững thững, tới không kịp thời. Ưu-bà-di gặp trên đường nói trưởng lão túc niên ấy bước chân thong thả, cho là đại trí tuệ, sẽ tăng ích đạo pháp cho mình, làm cơm ngon thết đãi. Thí thực xong mời lên cao tòa thuyết pháp, thượng tọa đạo nhân thật vô sở tri, cứ tình trạng của mình mà nói, ‘Người ngu vô trí thật khổ.’ Ưu-bà-di nghe và duy lời ấy, ‘Ngu vô sở tri, đó là cội rễ của thập nhị nhân duyên. Vì đó mà sanh tử bất tuyệt, đưa tới nhiều khổ não, cho nên nói thậm khổ.’ Tư duy lui tới thì đắc Tu-đà-hoàn, đi vô mở kho tàng lấy len dạ bố thí cho đạo nhân; đạo nhân hạ tòa bỏ đi, trở về tinh xá. Ưu-bà-di ra, không biết đạo nhân ở đâu, tìm khắp trong nhà không thấy, tin thật rằng đạo nhân ấy đã đắc đạo dùng thần túc bay đi. Ưu-bà-di bèn cầm dạ trắng tới tinh xá tìm đạo nhân, đạo nhân nghe có người theo tìm mình thì sợ, vô phòng đóng cửa trốn. Sư phụ của sa-môn đạo nhân ấy đã đắc lục thông, thấy có người truy đệ tử mình, cho là có điều sai phạm, bèn nhập định quán sát, biết ưu-bà-di đã đắc tu-đà-hoàn, gọi thầy Ma-ha-lô ra thọ bố thí. Sư kể cho nghe ngọn ngành, Ma-ha-lô vui hẳn lên cũng đắc tu-đà-hoàn.       

Văn

 昔外國有一松寺,中恒有眾僧百餘人共於中止學。有一優婆夷,精進明經,去寺不遠,日飯一沙門,眾僧自相差次,從頭至竟,周而復始。其有往者,優婆夷輒從問經義,自隱學淺者每不喜往。有一沙門摩訶盧,晚作沙門一無所知,次應往食,行道遲遲却不時至。優婆夷逢見之,言:「此長宿年老,行步庠序。」謂是大智慧,益用歡喜,與作好食。畢施高座欲令說法,道人上座實無所知,自陳體中言:「人愚無知實苦。」優婆夷聞是便思惟之:「愚無所知,則是十二因緣本。是生死不絕,致諸苦惱,是故言甚苦。」思惟反覆即得須陀洹道,便起開藏室,欲取[疊*毛]布施道人;道人便下座捨去,還於精舍。優婆夷出,不知道人處為所在,門中望亦復不見,真謂為得道神足飛去也。優婆夷便持白[疊*毛]衣詣精舍求道人,道人恐追呼,入房閉戶藏,其師以得六通見有追者,謂有所犯。即定意觀,知優婆夷得須陀洹道,呼摩訶盧令出受施。師為說本末,摩訶盧歡喜,亦得須陀洹道。  

Âm 

Tích ngoại quốc hữu nhất tùng tự, trung hằng hữu chúng tăng bách dư nhân cộng ư trung chỉ học. Hữu nhất ưu-bà-di, tinh tiến minh kinh, khứ tự bất viễn, nhật phạn nhất sa-môn, chúng tăng tự tương soa thứ, tòng đầu chí cánh, chu nhi phục thủy. Kì hữu vãng giả, ưu-bà-di triếp tòng vấn kinh nghĩa, tự ẩn học thiển giả mỗi bất hỉ vãng. Hữu nhất sa-môn Ma-ha-lô, vãn tác sa-môn nhất vô sở tri, thứ ứng vãng thực, hành đạo trì trì tức bất thời chí. Ưu-bà-di phùng kiến chi, ngôn, ‘Thử trưởng túc niên lão, hành bộ tường tự.’ Vị thị đại trí tuệ, ích dụng hoan hỉ, dữ tác hảo thực. Tất thí cao tọa dục lệnh thuyết pháp, đạo nhân thượng tọa thật vô sở tri, tự trần thể trung ngôn, ‘Nhân ngu vô tri thật khổ.’ Ưu-bà-di văn thị tiện tư duy chi, ‘Ngu vô sở tri, tắc thị thập nhị nhân duyên bổn. Thị sanh tử bất tuyệt, trí chư khổ não, thị cố ngôn thậm khổ.’ Tư duy phản phúc tức đắc Tu-đà-hoàn đạo, tiện khởi khai tàng thất, dục thủ chiên (㲲) bố thí đạo nhân; đạo nhân tiện hạ tọa xả khứ, hoàn ư tinh xá. Ưu-bà-di xuất, bất tri đạo nhân xử vi sở tại, môn trung vọng diệc phục bất kiến, chân vị vi đắc đạo thần túc phi khứ dã. Ưu-bà-di tiện trì bạch chiên (㲲) y nghệ tinh xá cầu đạo nhân, đạo nhân khủng truy hô, nhập phòng bế hộ tàng, kì sư dĩ đắc lục thông kiến hữu truy giả, vị hữu sở phạm, tức định ý quán, tri ưu-bà-di đắc tu-đà-hoàn đạo, hô Ma-ha-lô lệnh xuất thụ thí. Sư vi thuyết bổn mạt, Ma-ha-lô hoan hỉ, diệc đắc tu-đà-hoàn đạo.
 
雜譬喻經

Comments

Popular Posts

21. Chuyện Người Con Gái Xinh Đẹp Của Vua Ba-tư-nặc

Truyện 21. Tạp Bảo Tạng Kinh Quyển 2.  Xưa vua Ba-tư-nặc có một người con gái tên là Thiện Quang, thông minh đoan chánh, cha mẹ thương yêu, toàn cung ái kính. Vua cha nói nàng, “Con nhờ sức cha mà được toàn cung ái kính.” Con gái đáp cha rằng, “Con có nghiệp lực, chứ không nhờ sức cha.” Hỏi như vậy ba lần đều đáp như trước. Lúc ấy vua tức giận nói rằng, “Nay ta muốn thử coi con có dựa vào nghiệp lực mình không. Không có cái gọi là nghiệp lực.” Ra lệnh cho tả hữu vô tìm khắp trong thành ấy một người ăn mày nghèo rốt. Quan lính theo lệnh vua đi tìm, được một người hạ tiện dắt về gặp vua. Vua liền lấy con gái Thiện Quang trao phó cho kẻ hạ tiện ấy. Vua nói con gái, “Nếu con có nghiệp lực riêng của mình chứ không nhờ vào ta, từ nay trở đi để nghiệm coi là biết.” Thiện Quang vẫn đáp, “Con có nghiệp lực.” Rồi cùng với cùng nhân dắt nhau ra đi. Hỏi chồng rằng, “Anh trước đây có cha mẹ không?” Cùng nhân đáp, “Cha tôi trước đây là đệ nhất trưởng giả trong thành Xá-vệ, cha mẹ trong nhà đều đã qu

74. Phật Kể Chuyện Ngày Trước Độ Các Ông A-nặc Kiều-trần-như

Truyện 74, Tạp Bảo Tạng Kinh Quyển 6  Phật ở thành Vương Xá thuyết pháp độ A Nặc Kiều Trần Như, Thích Đề Hoàn Nhân, và vua Tần Bà Sa La. Mấy ông ấy mỗi người dắt theo tám vạn bốn ngàn người, tất cả đều đắc đạo. Chư tì-khâu lấy làm lạ từng ấy người được dứt hẳn ba đường ác. Phật nói, “Chẳng những ngày nay thôi, trong đời quá khứ cũng đã từng tế bạt họ.”  Chư tì-khâu hỏi, “Chuyện tế bạt trong đời trước đó như thế nào?”  Phật kể, “Trong đời quá khứ có một đoàn người đi buôn, họ ra biển tìm báu vật, trên đường về tới một cách đồng lớn thì gặp mãng xà, mãng xà thân ngóc lên cao sáu câu-lâu-xá, vây quanh đoàn thương nhân, bốn phía đều phong tỏa không có lối thoát. Đoàn thương nhân trong bụng kinh hãi, ai nấy đều kêu lên, ‘Thiên thần địa thần có lòng từ bi xin cứu chúng tôi.’ Lúc ấy có voi trắng với sư tử đi tới, sư tử nhảy tới đánh dập đầu mãng xà, khiến cho đoàn thương nhân thoát đại nạn. Mãng xà kịp phun độc trong miệng thương hại sư tử và cả voi trắng. Lúc sư tử và voi trắng mạng sống vẫn

34. Quán Vô Thường Là Thuốc Trị Nhiều Bệnh

Dụ 34. Tạp Thí Dụ Kinh T0207 Thiên hạ thảo mộc đều làm thuốc được, chẳng qua do không sành sỏi nên không biết mà thôi. Xưa có thánh y vương tên là Kì-vực, năng hòa hợp dược thảo làm hình đồng tử, ai thấy cũng vui mừng, chúng bệnh đều khỏi. Hoặc lấy một loại cỏ trị chúng bệnh, hoặc lấy nhiều loại cỏ trị nhất bệnh, cỏ trong thiên hạ không loài nào không có chỗ dùng, bệnh trong thiên hạ không bệnh nào không trị được. Kì-vực mệnh chung, thiên hạ dược thảo cùng lúc khóc, đồng thanh, ‘Tôi dùng trị bệnh được, chỉ có Kì-vực mới biết rõ tôi mà thôi. Kì-vực chết rồi không có ai biết tôi nữa, người đời sau hoặc dùng sai, hoặc tăng hoặc giảm khiến bệnh không khỏi, làm cho người trên đời cho tôi không có thần hiệu, vì nghĩ như vậy mà khóc.’ Chỉ có một loài là ha-lê-lặc ở riêng một chỗ là không khóc, nó tự nhủ rằng, ‘Tôi trị được chúng bệnh, người nào uống tôi thì bệnh lành, không uống tôi thì không thể tự lành, không cần người ta phải biết mình nên không khóc.’  Kì-vực dụ cho Phật, chúng dược thảo

84. Người Cụt Tay Chân Cảm Ân Phật Mà Sinh Lên Cõi Trời

Truyện 84, Tạp Bảo Tạng Kinh Quyển 7  Xưa  nước Xá-vệ có người phạm vào vương pháp, bị chặt hết tay chân, vứt bỏ đầu đường. Phật đi đường nhìn thấy, tới bên hỏi, “Ngươi bây giờ khổ chi nhất?” Người cụt đáp, “Khổ nhất là đói.” Liền sai A-nan đem cơm cho. Người cụt mệnh chung sinh lên cõi trời, cảm ơn sâu dày của Phật, xuống cung dưỡng Phật, Phật thuyết pháp cho, đắc tu-đà-hoàn.  Tì-khâu hỏi Phật, “Nhờ nghiệp hạnh chi mà sinh lên cõi trời?” Phật kể, “Người ấy trước ở trong cõi người bị chặt tay chân, vứt bỏ ngoài đường. Phật tới bên, sai đồ đệ đưa cơm cho, người ấy lòng vui mừng, mệnh chung sinh lên cõi trời, lại xuống chỗ ta nghe pháp mà đắc đạo.”     Văn 刖手足人感念佛恩而得生天緣 昔舍衛國,有人犯於王法,截其手足,擲著道頭。佛行見之,即往到邊,而問言曰:「汝於今日,以何為苦?」刖人答言:「我最苦餓。」即勅阿難,使與彼食。其刖人命終生天,感佛厚恩,來下供養,佛為說法,得須陀洹。 比丘問言:「以何業行,生於天上?」 佛言:「昔在人中,被刖手足擲於道頭,佛到其所,勅與其食,心生歡喜,命終生天,重於我所,聞法得道。」 Âm. Ngoạt Thủ Túc Nhân Cảm Niệm Phật Ân Nhi Đắc Sinh Thiên Duyên Tích Xá-vệ quốc, hữu nhân phạm ư vương pháp, tiệt kì thủ túc, trịch trước đạo đầu. Phật hà