Skip to main content

22. Ngu Nhân Vô Sở Tri Thậm Khổ T0205

Dụ 22. Tạp Thí Dụ Kinh 

Xưa ngoại quốc có một ngôi chùa, thường có trên một trăm tăng sĩ tá túc và tu học. Có một vị ưu-bà-di tinh tấn và thông hiểu kinh giáo, ở cách chùa không xa, mỗi ngày cúng dường một sa-môn, chúng tăng lần lượt thay nhau thọ thực, từ người đầu tới người cuối, hết vòng thì quay lại từ đầu. Những người đi thọ thực thì ưu-bà-di đều theo hỏi han kinh nghĩa, những vị thiển học hay tránh mặt, đi mà không vui. Có một sa-môn tên Ma-ha-lô, lớn tuổi mới xuất gia, nhất vô sở tri, tới phiên mình đi thọ thực, bước đi lững thững, tới không kịp thời. Ưu-bà-di gặp trên đường nói trưởng lão túc niên ấy bước chân thong thả, cho là đại trí tuệ, sẽ tăng ích đạo pháp cho mình, làm cơm ngon thết đãi. Thí thực xong mời lên cao tòa thuyết pháp, thượng tọa đạo nhân thật vô sở tri, cứ tình trạng của mình mà nói, ‘Người ngu vô trí thật khổ.’ Ưu-bà-di nghe và duy lời ấy, ‘Ngu vô sở tri, đó là cội rễ của thập nhị nhân duyên. Vì đó mà sanh tử bất tuyệt, đưa tới nhiều khổ não, cho nên nói thậm khổ.’ Tư duy lui tới thì đắc Tu-đà-hoàn, đi vô mở kho tàng lấy len dạ bố thí cho đạo nhân; đạo nhân hạ tòa bỏ đi, trở về tinh xá. Ưu-bà-di ra, không biết đạo nhân ở đâu, tìm khắp trong nhà không thấy, tin thật rằng đạo nhân ấy đã đắc đạo dùng thần túc bay đi. Ưu-bà-di bèn cầm dạ trắng tới tinh xá tìm đạo nhân, đạo nhân nghe có người theo tìm mình thì sợ, vô phòng đóng cửa trốn. Sư phụ của sa-môn đạo nhân ấy đã đắc lục thông, thấy có người truy đệ tử mình, cho là có điều sai phạm, bèn nhập định quán sát, biết ưu-bà-di đã đắc tu-đà-hoàn, gọi thầy Ma-ha-lô ra thọ bố thí. Sư kể cho nghe ngọn ngành, Ma-ha-lô vui hẳn lên cũng đắc tu-đà-hoàn.       

Văn

 昔外國有一松寺,中恒有眾僧百餘人共於中止學。有一優婆夷,精進明經,去寺不遠,日飯一沙門,眾僧自相差次,從頭至竟,周而復始。其有往者,優婆夷輒從問經義,自隱學淺者每不喜往。有一沙門摩訶盧,晚作沙門一無所知,次應往食,行道遲遲却不時至。優婆夷逢見之,言:「此長宿年老,行步庠序。」謂是大智慧,益用歡喜,與作好食。畢施高座欲令說法,道人上座實無所知,自陳體中言:「人愚無知實苦。」優婆夷聞是便思惟之:「愚無所知,則是十二因緣本。是生死不絕,致諸苦惱,是故言甚苦。」思惟反覆即得須陀洹道,便起開藏室,欲取[疊*毛]布施道人;道人便下座捨去,還於精舍。優婆夷出,不知道人處為所在,門中望亦復不見,真謂為得道神足飛去也。優婆夷便持白[疊*毛]衣詣精舍求道人,道人恐追呼,入房閉戶藏,其師以得六通見有追者,謂有所犯。即定意觀,知優婆夷得須陀洹道,呼摩訶盧令出受施。師為說本末,摩訶盧歡喜,亦得須陀洹道。  

Âm 

Tích ngoại quốc hữu nhất tùng tự, trung hằng hữu chúng tăng bách dư nhân cộng ư trung chỉ học. Hữu nhất ưu-bà-di, tinh tiến minh kinh, khứ tự bất viễn, nhật phạn nhất sa-môn, chúng tăng tự tương soa thứ, tòng đầu chí cánh, chu nhi phục thủy. Kì hữu vãng giả, ưu-bà-di triếp tòng vấn kinh nghĩa, tự ẩn học thiển giả mỗi bất hỉ vãng. Hữu nhất sa-môn Ma-ha-lô, vãn tác sa-môn nhất vô sở tri, thứ ứng vãng thực, hành đạo trì trì tức bất thời chí. Ưu-bà-di phùng kiến chi, ngôn, ‘Thử trưởng túc niên lão, hành bộ tường tự.’ Vị thị đại trí tuệ, ích dụng hoan hỉ, dữ tác hảo thực. Tất thí cao tọa dục lệnh thuyết pháp, đạo nhân thượng tọa thật vô sở tri, tự trần thể trung ngôn, ‘Nhân ngu vô tri thật khổ.’ Ưu-bà-di văn thị tiện tư duy chi, ‘Ngu vô sở tri, tắc thị thập nhị nhân duyên bổn. Thị sanh tử bất tuyệt, trí chư khổ não, thị cố ngôn thậm khổ.’ Tư duy phản phúc tức đắc Tu-đà-hoàn đạo, tiện khởi khai tàng thất, dục thủ chiên (㲲) bố thí đạo nhân; đạo nhân tiện hạ tọa xả khứ, hoàn ư tinh xá. Ưu-bà-di xuất, bất tri đạo nhân xử vi sở tại, môn trung vọng diệc phục bất kiến, chân vị vi đắc đạo thần túc phi khứ dã. Ưu-bà-di tiện trì bạch chiên (㲲) y nghệ tinh xá cầu đạo nhân, đạo nhân khủng truy hô, nhập phòng bế hộ tàng, kì sư dĩ đắc lục thông kiến hữu truy giả, vị hữu sở phạm, tức định ý quán, tri ưu-bà-di đắc tu-đà-hoàn đạo, hô Ma-ha-lô lệnh xuất thụ thí. Sư vi thuyết bổn mạt, Ma-ha-lô hoan hỉ, diệc đắc tu-đà-hoàn đạo.
 
雜譬喻經

Comments

Popular Posts

41. Nhị Quỷ Tranh Bửu Bối (Bách Dụ Kinh)

Bách Dụ Kinh, Dụ thứ 41 Xưa có hai con quỷ đói chung nhau một cái rương nhỏ, một cây gậy và một chiếc guốc. Chúng nảy ra tranh chấp, con nào cũng muốn được ý mình, cãi cọ kịch liệt hết ngày mà không phân xử được. Lúc ấy có người đi tới thấy vậy hỏi, ‘Cái rương, cây gậy và chiếc guốc có chi kì dị mà chúng mày tranh chấp ghê vậy?’ Quỷ đáp, ‘Cái rương này của bọn tao có thể xuất ra đủ thứ, áo quần, ăn uống, giường đệm, ngọa cụ; hết thảy những thứ vật dụng hàng ngày đều từ nó mà ra. Cầm cây gậy này thì oán địch sẽ quy phục, không dám tranh với mình nữa. Mang chiếc guốc này thì có thể khiến người ta bay đi không quái ngại.’ Người ấy nghe thế liền bảo hai con quỷ, ‘Hai đứa bây tránh ra một chút, để tao chia đều cho.’ Bọn quỷ nghe nói vậy liền tránh ra xa. Người ấy ngay tức khắc ôm rương, chụp lấy gậy và xỏ guốc bay mất, hai con quỷ ngơ ngác, tranh nhau cuối cùng không được chi. Người kia nói với quỷ ‘Những thứ bọn bây tranh nhau ta lấy đi hết rồi, bây giờ không có chi phải tranh đoạt nhau nữ...

84. Người Cụt Tay Chân Cảm Ân Phật Mà Sinh Lên Cõi Trời

Truyện 84, Tạp Bảo Tạng Kinh Quyển 7  Xưa  nước Xá-vệ có người phạm vào vương pháp, bị chặt hết tay chân, vứt bỏ đầu đường. Phật đi đường nhìn thấy, tới bên hỏi, “Ngươi bây giờ khổ chi nhất?” Người cụt đáp, “Khổ nhất là đói.” Liền sai A-nan đem cơm cho. Người cụt mệnh chung sinh lên cõi trời, cảm ơn sâu dày của Phật, xuống cung dưỡng Phật, Phật thuyết pháp cho, đắc tu-đà-hoàn.  Tì-khâu hỏi Phật, “Nhờ nghiệp hạnh chi mà sinh lên cõi trời?” Phật kể, “Người ấy trước ở trong cõi người bị chặt tay chân, vứt bỏ ngoài đường. Phật tới bên, sai đồ đệ đưa cơm cho, người ấy lòng vui mừng, mệnh chung sinh lên cõi trời, lại xuống chỗ ta nghe pháp mà đắc đạo.”     Văn 刖手足人感念佛恩而得生天緣 昔舍衛國,有人犯於王法,截其手足,擲著道頭。佛行見之,即往到邊,而問言曰:「汝於今日,以何為苦?」刖人答言:「我最苦餓。」即勅阿難,使與彼食。其刖人命終生天,感佛厚恩,來下供養,佛為說法,得須陀洹。 比丘問言:「以何業行,生於天上?」 佛言:「昔在人中,被刖手足擲於道頭,佛到其所,勅與其食,心生歡喜,命終生天,重於我所,聞法得道。」 Âm. Ngoạt Thủ Túc Nhân Cảm Niệm Phật Ân Nhi Đắc Sinh Thiên Duyên Tích Xá-vệ quốc, hữu nhân phạm ư vương pháp, tiệt kì thủ túc,...

55. Xá-lợi-phất Đi Thăm Phật Duy-vệ

Dụ 55. Cựu Tạp Thí Dụ Kinh văn 昔佛遣舍利弗,西至維衛莊嚴剎土,問訊彼佛三事:「佛身安隱不?說法如常不?受者增進不?」舍利弗即承佛威神往詣彼剎,宣令如是。彼佛報言:「皆悉安隱。」於時彼佛轉阿惟越致輪,為七住菩薩說法,舍利弗聞之,從彼剎還,姿色光明行步勝常。佛告舍利弗:「汝到彼,何故侅步怡悅如是。」舍利弗白佛言:「譬如貧家飢凍之人得大珍寶如須彌山,寧歡喜不?」佛言:「甚善!」舍利弗言:「我到彼剎,得聞彼佛說阿惟越致深奧之事,是以欣踊不能自勝。」佛言:「善哉!如汝所言。」佛語舍利弗:「譬如長者大迦羅越,純以紫磨金、摩尼珠為寶,內有掃除銅鐵鉛錫 棄在於外糞壤之中,有貧匱者喜得持歸,言我大得迦羅越寶,寧是長者珍妙寶非?」答言:「非也。」佛語舍利弗:「汝所聞得,如是貧者,彼佛所說但十住事及在舉中清淨之者 ,汝所聞者不足言耳。」舍利弗即愁毒,如言我謂得寶,反是鉛錫。舍利弗說是事時,無央數人皆發無上平等度意,無央數人得阿惟顏住也。 Âm  Tích Phật khiển Xá-lợi-phất, tây chí Duy-vệ trang nghiêm sát thổ, vấn tấn bỉ Phật tam sự, ‘Phật thân an ẩn bất? Thuyết pháp như thường bất? Thụ giả tăng tiến bất?’ Xá-lợi-phất tức thừa Phật uy thần vãng nghệ bỉ sát, tuyên lệnh như thị. Bỉ Phật báo ngôn giai tất an ẩn. Ư thời bỉ Phật chuyển a-duy-việt-trí luân, vi thất trụ bồ-tát thuyết pháp, Xá-lợi-phất văn chi, tòng bỉ sát hoàn, tư sắc quang minh hành bộ thắng thường. Phật cáo Xá-lợi-phất, ‘Nhữ đáo bỉ, hà cố ? bộ di duyệt như thị?’ Xá-lợi-phất bạch Phật ngôn, ‘Thí như bần gia cơ đống chi nhân đắc đại trân...

82. Phật Nói Cho Chúng Tì-khâu Biết Tai Hoạn Của Lợi Dưỡng

Truyện 82. Tạp Bảo Tạng Kinh Quyển 7  chưa dịch  Văn 爾時如來,在舍衛國,厭患利養。有一深林,名貪莊嚴,逃避利養,往至林中。林中有寺,時一羅漢,名那弋迦,作此寺主。佛至彼林,到後日中,有諸人等,持衣供養,滿於林中,作是言曰:「我不用利養,而此利養常逐我後。」有萬二千比丘,亦至彼處。佛語諸比丘:「利養者是大災害,能作障難,乃至羅漢,亦為利養之所障難。」比丘問言:「能作何障?」佛言:「利養之害,破皮,破肉,破骨,破髓。云何為破?破持戒之皮,禪定之肉,智慧之骨,微妙善心之髓。」萬二千比丘,齊畜三衣六物,作阿練若,不受餘物。佛即讚歎:「善哉,善哉!能作阿練若法。我之此法,是少欲法,非是多欲,是知足法,非不知足,是樂靜法,非樂憒閙,是精進法,非懈怠法,是正念法,非邪念法,是定心法,非亂心法,是智慧法,非愚癡法。」時諸比丘,聞說此語,皆得阿羅漢。 諸比丘白佛言:「希有世尊!」 佛言:「非適今日,過去亦爾。昔迦尸國有輔相,名曰夜叉。夜叉之子,名夜兒達多,深覺非常,出家學仙。諸仙多欲,皆諍菓草,夜兒達多,為欲令彼少欲之故,捨其濡草,取彼鞭草,捨此甘菓,取彼酢菓,捨己新菓,取他陳菓,捨取菓已,即得五通。萬二千仙人,見其如此,便學少欲,不復多求,亦皆得五通。夜兒達多,漸作方便,教化諸仙。命終之後,生不用處。爾時達多,我身是也。爾時萬二千仙人,今萬二千比丘是也。」    雜寶藏經第7卷 https://tripitaka.cbeta.org