Truyện 40. Tạp Bảo Tạng Kinh Quyển 4
Xưa có người kia nhà rất nghèo, làm mướn cho người ta được sáu thưng gạo, đem về nhà nuôi vợ con. Trên đường về gặp một đạo nhân đang bưng bát cầm tích trượng đi khất thực, trong lòng sanh niệm, “Sa-môn ấy hình mạo đoan chánh, uy nghi nghiêm trang rất đáng kính, phải bố thí cơm cho ông ấy, chẳng phải tốt đẹp hay sao?” Đạo nhân biết tâm niệm của người nghèo, đi cùng tới một bờ sông, người nghèo lựa lúc thuận tiện nói đạo nhân, “Tôi đang có ít gạo, muốn thí đạo nhân, ngài ăn không?” Đạo nhân đáp, “Được chứ sao không.” Người nghèo ngay tại bến sông trải áo mời đạo nhân ngồi, vò một thưng gạo nấu thành một vắt cơm rồi dâng đạo nhân, trong lòng người nghèo niệm rằng, “Nếu đạo nhân là người trì giới thanh tịnh đã đắc đạo, thì hãy cho mình làm vua một tiểu quốc.” Đạo nhân nhận được cơm nói người nghèo, “Sao ít vậy? Sao nhỏ vậy?” Người ấy cho rằng đạo nhân ăn nhiều, hòa thêm một thưng gạo nữa nấu thành một vắt cơm khác dâng cho đạo nhân rồi nguyện rằng, “Nếu đạo nhân là người trì giới thanh tịnh đã đắc đạo thì hãy cho mình làm vua hai tiểu quốc.” Đạo nhân lại nói, “Sao ít vậy? Sao nhỏ vậy?” Người nghèo niệm rằng, “Chỉ mình đạo nhân thôi mà ăn nhiều thật, dâng chừng đó cơm rồi mà còn hiềm nhỏ ít, nhưng mà mình đã thỉnh rồi thì nên cung cấp cho ông ấy.” Lại hòa hai thưng gạo nấu thành một vắt cơm, dâng cho đạo nhân rồi niệm rằng, “Nếu đạo nhân là người trì giới thanh tịnh đã đắc đạo thì cho mình làm vua bốn tiểu quốc.” Đạo nhân lại nói, “Sao ít vậy? Sao nhỏ vậy?” Còn hai thưng, người nghèo lấy hòa làm cơm dâng cho đạo nhân, lại nguyện rằng, “Nay đạo nhân nếu là bậc trì giới thanh tịnh thì cho mình làm quốc vương Ba-la-nại, thống lĩnh bốn tiểu quốc, về sau thấy đế đạo.” Đạo nhân được cơm vẫn kêu nhỏ ít như cũ. Người nghèo bạch rằng, “Tôi nguyện thí thực, nhưng nếu mà không đủ thì cởi xiêm áo đổi lấy đồ ăn cung cấp thêm cho đạo nhân.” Đạo nhân ăn hết một thưng, phần còn lại đưa lại cho chủ.
Bần nhân hỏi, “Tôn giả ban đầu hiềm cơm ít, bây giờ sao ăn không hết?” Đạo nhân đáp, “Lần đầu ông đưa ta một vắt cơm, cầu làm vua một tiểu quốc, cho nên tôi nói, ‘Tâm nguyện ông nhỏ.’ Lần thứ hai nguyện làm vua hai tiểu quốc cho nên tôi nói, ‘Nguyện ông nhỏ mọn.’ Vắt thứ ba ông cầu làm vua bốn tiểu quốc, cho nên tôi nói, ‘Tâm nguyện ông nhỏ quá.’ Vắt thứ tư ông cầu làm vua nước Ba-la-nại, thống lĩnh bốn tiểu quốc, sau đắc đạo thấy chân đế, cho nên tôi nói, ‘Tâm nguyện của ông vẫn còn nhỏ.’ Chớ cho rằng không đủ mà ân hận là ít ỏi.” Lúc ấy bần nhân tự sanh niệm ngờ, “Cho mình làm vua năm nước, việc ấy không nhỏ, chỉ e không thật mà thôi.” Lại tư duy, “Biết được tâm ý mình hẳn là thánh nhân, vị này là đại phúc điền, sẽ không gạt mình.” Đạo nhân biết vậy liền ném cái bát lên không trung rồi bay theo sau, hóa ra thân lớn đầy cả hư không, lại hóa nhỏ lại như hạt bụi. Lấy một thân hóa thành vô lượng thân, lấy vô lượng thân hợp thành nhất thân, thân trên xuất thủy, thân dưới xuất hỏa, đi trên nước như đi đất bằng, đi đất bằng như đi trên nước. Đạo nhân thị hiện thập bát biến xong nói bần nhân, “Hãy phát đại nguyện, chớ nghi lự.” Đạo nhân liền ẩn thân biến đi.
Bần nhân ấy hướng thành Ba-la-nại đi, giữa đường gặp một vị phụ tướng. Phụ tướng thấy người ấy, nhìn kĩ hình tướng rồi hỏi bần nhân, “Ông có phải là con ông kia không?” Đáp, “Phải.” Hỏi, “Vì sao lam lũ tới như vậy?” Đáp, “Từ nhỏ đã không chỗ nương tựa, nhà cửa tan tác, không ai chiếu cố cho nên khốn khổ, lam lũ như vậy.” Phụ tướng về thưa vua Ba-la-nại, “Đại vương có vị thân quyến là người con kia nay ở ngoài cổng thành, khốn cùng tiều tụy.” Vua liền ra lệnh bắt phải vào điện. Hỏi ngọn ngành ủy khúc thì biết là người thân của mình, vua liền tuyên cáo, “Hãy gần gũi ta, chớ xa lìa.” Bảy ngày sau vua bị bệnh mệnh chung, chư thần bàn rằng, “Vua không có người kế vị, chỉ có đứa cùng tử này là người thân của vua, chúng ta cùng cử làm vua Ba-la-nại.” Thống lĩnh bốn nước nhưng về sau hóa bạo ngược. Vị đạo nhân hồi trước hiện tới trong không trung, nhằm ngay trước vương điện mà kiết già phu tọa và nói vua rằng, “Ông ngày trước phát nguyện cầu đắc kiến đế. Hôm nay vì sao gây nhiều tội ác, trái lời nguyện xưa?” Rồi đạo nhân thuyết pháp rất nhiều cho nhà vua. Nhà vua nghe pháp sám hối đã gây ác, sửa tội, tâm sinh xấu hổ, tinh chuyên hành đạo, đắc tu-đà-hoàn.
Văn
昔有一人，居家貧窮，為人肆力，得麨六升，齎持歸家，養育妻息。會於中路，見一道人，執鉢捉錫，行求乞食，即生心念：「彼沙門者，形貌端政，威儀庠序，甚可恭敬，得施一食，不亦快乎？」爾時道人，知其心念，隨逐貧人，至一水邊，貧人即便語道人言：「我今有麨，意欲相施，頗能食不？」道人答言：「唯得而已。」即於水邊，為其敷衣，令道人坐，和一升麨，用為一團，而以與之，作是念言：「若此道人，是淨持戒得道人，使我現作一小國王。」道人得麨，語貧人言：「何以極少？何以極小？」此人謂此道人大食，復和一升，用作一團，與而願言：「若此道人，是淨持戒得道之人，使我得作二小國王。」道人復言：「何以極少？何以極小？」貧人念言：「唯是道人，極似多食，與如許麨，猶嫌少小，然我已請，事須供給。」復和二升麨，用為一團，而以與之，又作念言：「若此道人，是淨持戒得道人者，使我現得領四小國王。」道人復言：「何以極少？何以極小？」餘有二升，盡和作團，以與道人，又作願言：「今此道人，若是清淨持戒人者，使我得作波羅[木*奈]國王，領四小國，獲見諦道。」道人得麨，故嫌少小。貧人白言：「唯願且食，若不足者，當脫衣裳，貿取飲食，共相供給。」道人即食，唯盡一升，餘還歸主。
貧人問言：「尊者先嫌麨極少小，如今云何食不令盡？」道人答言：「汝初與我一團麨時，正求作一小國王故，是以我言：『汝心願少。』第二團麨，正願得作二小國王，是以我言：『汝願少小。』第三團麨，正求得作四小國王，是以我言：『汝心願小。』第四團麨，正求作波羅[木*奈]國王，領四小國，使我後得見諦道果，是以我言：『汝願少小。』不以不足而慊少小。」爾時貧人，自生疑念：「使我現得王五國者，此事不小，恐無實耳。」又復思惟：「能知我心，必是聖人，是大福田，不應誑我。」道人知已，即擲其鉢，著虛空中，隨後飛去，化作大身，滿於虛空；又化作小，猶如微塵。以一身作無量身，以無量身合為一身，身上出水，身下出火，履水如地，履地如水，作十八變，語貧人言：「好發大願，莫有疑慮。」即隱身去。
時此貧人，向波羅[木*奈]城，而於道中，見一輔相。輔相見已，諦視形相，而語之言：「汝非某甲子耶？」答言：「我是。」問言：「何以襤褸乃至爾也？」答言：「少失恃怙，居家喪盡，無人見看，是以困苦，襤褸如此。」輔相即啟波羅[木*奈]王：「王之所親某甲之子，今在門外，極為窮悴。」王尋有勅：「令使將前。」問其委曲，知是所親，王即告言：「好親近我，慎莫遠離。」却後七日，王病命終，諸臣謀言：「王無繼嗣，唯此窮子，是王所親，宜共推舉作波羅[木*奈]王。」統領四國，然後虐暴。先彼道人，於虛空中，當王殿前，結加趺坐，而語之言：「汝昔發願，求得見諦。今日云何乃造眾惡，與本乖違？」又復為王說種種法。王聞法已，悔先作惡，改過慚愧，精專行道，得須陀洹。
Âm. Bần Nhân Dĩ Xiểu Đoàn Thí Hiện Hoạch Báo Duyên
Tích hữu nhất nhân, cư gia bần cùng, vy nhân tứ lực, đắc xiểu lục thăng, tê trì quy gia, dưỡng dục thê tức. Hội ư trung lộ, kiến nhất đạo nhân, chấp bát tróc tích, hành cầu khất thực, tức sinh tâm niệm: “Bỉ sa-môn giả, hình mạo đoan chính, uy nghi tường tự, thậm khả cung kính, đắc thí nhất thực, bất diệc khoái hồ?” Nhĩ thời đạo nhân, tri kỳ tâm niệm, tuỳ trục bần nhân, chí nhất thuỷ biên, bần nhân tức tiện ngữ đạo nhân ngôn: “Ngã kim hữu xiểu, ý dục tương thí, phả năng thực bất?” Đạo nhân đáp ngôn: “Duy đắc nhi dĩ.” Tức ư thuỷ biên, vi kỳ phu y, linh đạo nhân toạ, hoà nhất thăng xiểu, dụng vi nhất đoàn, nhi dĩ dữ chi, tác thị niệm ngôn: “Nhược thử đạo nhân, thị tịnh trì giới đắc đạo nhân, sử ngã hiện tác nhất tiểu quốc vương.” Đạo nhân đắc xiểu, ngữ bần nhân ngôn: “Hà dĩ cực thiểu? Hà dĩ cực tiểu?” Thử nhân vị thử đạo nhân đại thực, phục hoà nhất thăng, dụng tác nhất đoàn, dữ nhi nguyện ngôn: “Nhược thử đạo nhân, thị tịnh trì giới đắc đạo chi nhân, sử ngã đắc tác nhị tiểu quốc vương.” Đạo nhân phục ngôn: “Hà dĩ cực thiểu? Hà dĩ cực tiểu?” Bần nhân niệm ngôn: “Duy thị đạo nhân, cực tự đa thực, dữ như hứa xiểu, do hiềm thiểu tiểu, nhiên ngã dĩ thỉnh, sự tu cung cấp.” Phục hoà nhị thăng xiểu, dụng vi nhất đoàn, nhi dĩ dữ chi, hựu tác niệm ngôn: “Nhược thử đạo nhân, thị tịnh trì giới đắc đạo nhân giả, sử ngã hiện đắc lĩnh tứ tiểu quốc vương.” Đạo nhân phục ngôn: “Hà dĩ cực thiểu? Hà dĩ cực tiểu?” Dư hữu nhị thăng, tận hoà tác đoàn, dĩ dữ đạo nhân, hựu tác nguyện ngôn: “Kim thử đạo nhân, nhược thị thanh tịnh trì giới nhân giả, sử ngã đắc tác Ba-la-nại quốc vương, lĩnh tứ tiểu quốc, hoạch kiến đế đạo.” Đạo nhân đắc xiểu, cố hiềm thiểu tiểu. Bần nhân bạch ngôn: “Duy nguyện thả thực, nhược bất túc giả, đương thoát y thường, mậu thủ ẩm thực, cộng tương cung cấp.” Đạo nhân tức thực, duy tận nhất thăng, dư hoàn quy chủ.
Bần nhân vấn ngôn: “Tôn giả tiên hiềm xiểu cực thiểu tiểu, như kim vân hà thực bất linh tận?” Đạo nhân đáp ngôn: “Nhữ sơ dữ ngã nhất đoàn xiểu thời, chính cầu tác nhất tiểu quốc vương cố, thị dĩ ngã ngôn: “Nhữ tâm nguyện thiểu.” Đệ nhị đoàn xiểu, chính nguyện đắc tác nhị tiểu quốc vương, thị dĩ ngã ngôn: “Nhữ nguyện thiểu tiểu.” Đệ tam đoàn xiểu, chính cầu đắc tác tứ tiểu quốc vương, thị dĩ ngã ngôn: “Nhữ tâm nguyện tiểu.” Đệ tứ đoàn xiểu, chính cầu tác Ba-la-nại quốc vương, lĩnh tứ tiểu quốc, sử ngã hậu đắc kiến đế đạo quả, thị dĩ ngã ngôn: “Nhữ nguyện thiểu tiểu.” Bất dĩ bất túc nhi khiểm thiểu tiểu.” Nhĩ thời bần nhân, tự sinh nghi niệm: “Sử ngã hiện đắc vương ngũ quốc giả, thử sự bất tiểu, khủng vô thực nhĩ.” Hựu phục tư duy: “Năng tri ngã tâm, tất thị thánh nhân, thị đại phúc điền, bất ưng cuống ngã.” Đạo nhân tri dĩ, tức trịch kỳ bát, trước hư không trung, tuỳ hậu phi khứ, hoá tác đại thân, mãn ư hư không; hựu hoá tác tiểu, do như vI trần. Dĩ nhất thân tác vô lượng thân, dĩ vô lượng thân hợp vI nhất thân, thân thượng xuất thuỷ, thân hạ xuất hoả, lí thuỷ như địa, lí địa như thuỷ, tác thập bát biến, ngữ bần nhân ngôn: “Hảo phát đại nguyện, mạc hữu nghi lự.” Tức ẩn thân khứ.
Thời thử bần nhân, hướng Ba-la-nại thành, nhi ư đạo trung, kiến nhất phụ tướng. Phụ tướng kiến dĩ, đế thị hình tướng, nhi ngữ chi ngôn: “Nhữ phi mỗ giáp tử da?” Đáp ngôn: “Ngã thị.” Vấn ngôn: “Hà dĩ lam lũ nãi chí nhĩ dã?” Đáp ngôn: “Thiếu thất thị hỗ, cư gia táng tận, vô nhân kiến khán, thị dĩ khốn khổ, lam lũ như thử.” Phụ tướng tức khải Ba-la-nại vương: “Vương chi sở thân mỗ giáp chi tử, kim tại môn ngoại, cực vi cùng tuỵ.” Vương tầm hữu sắc: “Lịnh sử tương tiền.” Vấn kì uỷ khúc, tri thị sở thân, vương tức cáo ngôn: “Hảo thân cận ngã, thận mạc viễn li.” Khước hậu thất nhật, vương bệnh mệnh chung, chư thần mưu ngôn: “Vương vô kế tự, duy thử cùng tử, thị vương sở thân, nghi cộng thôi cử tác Ba-la-nại vương.” Thống lĩnh tứ quốc, nhiên hậu ngược bạo. Tiên bỉ đạo nhân, ư hư không trung, đương vương điện tiền, kiết già phu toạ, nhi ngữ chi ngôn: “Nhữ tích phát nguyện, cầu đắc kiến đế. Kim nhật vân hà nãi tạo chúng ác, dữ bản quai vi?” Hựu phục vi vương thuyết chủng chủng pháp. Vương văn pháp dĩ, hối tiên tác ác, cải quá tàm quý, tinh chuyên hành đạo, đắc tu đà hoàn.
雜寶藏經第4卷
Comments
Post a Comment