• Điều học mãi không thông thì có nhắc lại bao nhiêu cũng không phải là thừa.
• That is never too often repeated, which is never sufficiently learned.
• Ngọc không mài không sáng, người không thử thách không hoàn thiện.
• A gem cannot be polished without friction, nor a man perfected without trials.
• (Ngọc bất trác bất thành khí. Nhân bất học bất tri lý. Luận Ngữ)
• Cái người ta tặng hay làm cho mình không phải là quà, ý người tặng hay người làm mới chính là quà.
• A gift consists not in what is done or given, but in the intention of the giver or doer.
• Lương tâm trong sạch làm gì cũng không sợ người ta thấy, còn lương tâm tội lỗi dù ở nơi vắng vẻ cũng thấy thắc thỏm. Nếu mình lương thiện thì hãy để thiên hạ biết. Ngược lại thì chỉ cần mình biết là đủ, giấu giếm người ta thì được gì? Khốn khổ thay kẻ nào coi thường chứng nhân ấy.
• A good conscience fears no witness, but a guilty conscience is solicitous in solitude. If we do nothing but what is honest, let all the world know it. But if otherwise, what does it signify to have nobody else know it, so long as I know it myself? Miserable is he who slights that witness.
• Một kho của cải lớn là một vòng nô lệ lớn.
• A great fortune is a great slavery.
• Một trí tuệ lớn lao là một tài sản vô giá.
• A great mind becomes a great fortune.
• Quốc độ xây dựng trên bất công chẳng bao giờ bền.
• A kingdom founded on injustice never lasts.
• Phần đông loài người không ghét tội, mà ghét người gây tội.
• A large part of mankind is angry not with the sins, but with the sinners.
• Chưa đến lúc khổ mà đã khổ thì còn khổ gấp bội.
• A man who suffers before it is necessary, suffers more than is necessary.
• Nghĩ mình khổ thế nào thì mình khổ như vậy.
• A man's as miserable as he thinks he is.
• Khi nguy hiểm ở cận kề thì điều người ta lo sợ sẽ nhẹ bớt đi.
• A person's fears are lighter when the danger is at hand.
• Hai bên gây nhau mà có một bên rút lui thì nhanh chóng hoà giải: muốn đánh nhau phải có hai phe.
• A quarrel is quickly settled when deserted by one party; there is no battle unless there be two.
• Ham muốn mà khéo tiết chế là gần đến tự do rồi.
• A well governed appetite is the greater part of liberty.
• Hết thảy nghệ thuật chỉ là sự mô phỏng thiên nhiên.
• All art is but imitation of nature.
• Mọi sự tàn ác đều do yếu đuối sinh ra.
• All cruelty springs from weakness.
• Giận dữ chỉ như đồ đổ nát, liệng vào đâu cũng vỡ ra.
• Anger is like those ruins which smash themselves on what they fall.
• Đời sống cũng như câu chuyện, cái chính không phải là dài không mà là có hay không.
• As is a tale, so is life: not how long it is, but how good it is, is what matters.
• Chừng nào còn sống thì còn học cách sống.
• As long as you live, keep learning how to live.
• Kẻ xúi giục người khác làm một việc mà chính hắn không dám nhúng tay vào thì hãy coi chừng.
• Be wary of the man who urges an action in which he himself incurs no risk.
• Người dũng lấy nghịch cảnh làm vui mừng, như người lính dũng cảm vui mừng trên trận địa.
• Brave men rejoice in adversity, just as brave soldiers triumph in war.
• Khi anh nổi xung với ai, hãy nghĩ xem đang khi bất hoà như vậy mà hắn chết thình lình thì anh phải tính làm sao?
• Consider, when you are enraged at any one, what you would probably think if he should die during the dispute.
• Hay đối diện với nguy hiểm thì lần lần sẽ khinh nhờn nó.
• Constant exposure to dangers will breed contempt for them.
• Vận động rèn thân, gian truân rèn tâm.
• Difficulties strengthen the mind, as labor does the body.
• Cái mà sau này mình không muốn có thì bây giờ đừng xin.
• Do not ask for what you will wish you had not got.
• Ai phạm tội kẻ ấy tự kết án mình.
• Every guilty person is his own hangman.
• Người ta muốn tin chứ không muốn suy xét.
• Every man prefers belief to the exercise of judgment.
• Sống thì trông mong là trở ngại lớn nhất. Trông ngày mai thì mất hôm nay.
• Expecting is the greatest impediment to living. In anticipation of tomorrow, it loses today.
• Đối với kẻ tham lam thì cả trời đất vẫn là thiếu.
• For greed all nature is too little.
• Đối với nhiều người thì tích cóp của cải không kết liễu phiền muộn của họ, chỉ đổi nó sang dạng khác mà thôi.
• For many men, the acquisition of wealth does not end their troubles, it only changes them.
• Kẻ hư hỏng ham muốn vợ người khác thì bị bốn điều sau: tai tiếng, ngủ không yên, phạt vạ, và cuối cùng là đọa địa ngục.
• Four things does a reckless man gain who covets his neighbor's wife - demerit, an uncomfortable bed, thirdly, punishment, and lastly, hell.
• Câu này giống hệt Pháp cú 309 trong Kinh Pháp Cú, bản Max Muller: Four things does a wreckless man gain who covets his neighbour’s wife,—a bad reputation, an uncomfortable bed, thirdly, punishment, and lastly, hell.
• Hưởng lợi từ một tội ác là đã gây một tội ác.
• He has committed the crime who profits by it.
• Sức khoẻ là nguồn sinh lực cho ta hưởng đời sống, không có sức khoẻ thì thú ở đời hóa ra tàn úa và vô vị.
• Health is the soul that animates all the enjoyments of life, which fade and are tasteless without it.
• Human affairs are like a chess-game: only those who do not take it seriously can be called good players. Life is like an earthen pot: only when it is shattered, does it manifest its emptiness.
• Trò đời giống như ván cờ, chỉ có những kẻ không lấy đó làm nghiêm trọng mới đáng gọi là kì thủ. Đời sống thì như cái chậu sành, có vỡ ra mới thấy nó trống rỗng.
• Người mà không biết mình đỗ bến nào thì gió hướng nào cũng đều là gió thuận.
• If a man knows not what harbor he seeks, any wind is the right wind.
• Người mà không biết mình đang tới bến nào thì không có gió nào là gió thuận.
• If one does not know to which port one is sailing, no wind is favorable.
• Kế hoạch của chúng ta hỏng là vì không có định hướng. Khi không biết mình đang nhắm đến đâu thì không có cơn gió nào là gió thuận cả.
• Our plans miscarry because they have no aim. When a man does not know what he is making for, no wind is the right wind.
• Anh là người thì hãy ngưỡng mộ kẻ lập chí lớn, cho dù kẻ đó có thất bại.
• If thou art a man, admire those who attempt great things, even though they fail.
• Muốn phán xét thì trước hãy tìm hiểu.
• If you judge, investigate.
• Muốn người ta yêu mình thì yêu người ta trước đi.
• If you wished to be loved, love.
• Trong chiến tranh không có giải cho người đứng nhì.
• In war there is no prize for runner-up.
• Đưa đến những đỉnh vinh quang chỉ có đường gian khổ.
• It is a rough road that leads to the heights of greatness.
• Biết những điều vô ích còn hơn là không biết chi.
• It is better, of course, to know useless things than to know nothing.
• Làm người thì nên cười cợt với đời, chứ đừng than khóc nó.
• It is more fitting for a man to laugh at life than to lament over it.
• Không phải vì khó nên mình không dám, nhưng mà vì không dám nên mới khó.
• It is not because things are difficult that we do not dare, it is because we do not dare that they are difficult.
• Có ít không phải là nghèo, muốn nhiều mới là nghèo.
• It is not the man who has too little, but the man who craves more, that is poor.
• Tuổi trẻ mà không kiềm chế được vọng động thì hỏng.
• It is the failing of youth not to be able to restrain its own violence.
• Không muốn phạm tội và không biết phạm tội, hai cái đó khác nhau một trời một vực.
• It makes a great deal of difference whether one wills not to sin or has not the knowledge to sin.
• Sống đẹp là đắc thọ.
• Life, if well lived, is long enough.
• Đời là vở kịch, quan trọng là diễn có hay không chứ không phải có lâu không.
• Life's like a play: it's not the length, but the excellence of the acting that matters.
• Đức khiêm nhường cấm những việc luật pháp không cấm.
• Modesty forbids what the law does not.
• Lòng người không có tập khí xấu nào mạnh đến nỗi kỉ luật không khắc chế nổi.
• No evil propensity of the human heart is so powerful that it may not be subdued by discipline.
• Chưa có ai khôn nhờ ngẫu nhiên bao giờ.
• No man was ever wise by chance.
• Rớt ra ngoài chân lý thì không ai hạnh phúc được. Mà có hai đường thoát khỏi cảnh giới chân thật đó: tự dối mình hoặc bị người dối.
• No one can be happy who has been thrust outside the pale of truth. And there are two ways that one can be removed from this realm: by lying, or by being lied to.
• Người nào cười mình người đó không đáng cười chút nào.
• No one is laughable who laughs at himself.
• Chưa ngày nào thức dậy mà tôi có một ngày vô ưu phiền.
• No untroubled day has ever dawned for me.
• Nghèo thiếu ít, xa hoa thiếu nhiều, còn tham lam thì cái gì cũng thiếu.
• Poverty wants some, luxury many, and avarice all things.
• Vòng nô lệ chỉ bắt giam ít người, nhưng chính nhiều người tự chuốc lấy nô lệ.
• Slavery takes hold of few, but many take hold of slavery.
• Thành công không có tham lam như người ta nghĩ đâu, mà là không có nghĩa lý gì. Chính vậy mà nó không làm cho ai thoả mãn.
• Success is not greedy, as people think, but insignificant. That is why it satisfies nobody.
• Bất hạnh mà còn tìm an ủi được thì còn nhẹ quá.
• That grief is light which can take counsel.
• That is never too often repeated, which is never sufficiently learned.
• Ngọc không mài không sáng, người không thử thách không hoàn thiện.
• A gem cannot be polished without friction, nor a man perfected without trials.
• (Ngọc bất trác bất thành khí. Nhân bất học bất tri lý. Luận Ngữ)
• Cái người ta tặng hay làm cho mình không phải là quà, ý người tặng hay người làm mới chính là quà.
• A gift consists not in what is done or given, but in the intention of the giver or doer.
• Lương tâm trong sạch làm gì cũng không sợ người ta thấy, còn lương tâm tội lỗi dù ở nơi vắng vẻ cũng thấy thắc thỏm. Nếu mình lương thiện thì hãy để thiên hạ biết. Ngược lại thì chỉ cần mình biết là đủ, giấu giếm người ta thì được gì? Khốn khổ thay kẻ nào coi thường chứng nhân ấy.
• A good conscience fears no witness, but a guilty conscience is solicitous in solitude. If we do nothing but what is honest, let all the world know it. But if otherwise, what does it signify to have nobody else know it, so long as I know it myself? Miserable is he who slights that witness.
• Một kho của cải lớn là một vòng nô lệ lớn.
• A great fortune is a great slavery.
• Một trí tuệ lớn lao là một tài sản vô giá.
• A great mind becomes a great fortune.
• Quốc độ xây dựng trên bất công chẳng bao giờ bền.
• A kingdom founded on injustice never lasts.
• Phần đông loài người không ghét tội, mà ghét người gây tội.
• A large part of mankind is angry not with the sins, but with the sinners.
• Chưa đến lúc khổ mà đã khổ thì còn khổ gấp bội.
• A man who suffers before it is necessary, suffers more than is necessary.
• Nghĩ mình khổ thế nào thì mình khổ như vậy.
• A man's as miserable as he thinks he is.
• Khi nguy hiểm ở cận kề thì điều người ta lo sợ sẽ nhẹ bớt đi.
• A person's fears are lighter when the danger is at hand.
• Hai bên gây nhau mà có một bên rút lui thì nhanh chóng hoà giải: muốn đánh nhau phải có hai phe.
• A quarrel is quickly settled when deserted by one party; there is no battle unless there be two.
• Ham muốn mà khéo tiết chế là gần đến tự do rồi.
• A well governed appetite is the greater part of liberty.
• Hết thảy nghệ thuật chỉ là sự mô phỏng thiên nhiên.
• All art is but imitation of nature.
• Mọi sự tàn ác đều do yếu đuối sinh ra.
• All cruelty springs from weakness.
• Giận dữ chỉ như đồ đổ nát, liệng vào đâu cũng vỡ ra.
• Anger is like those ruins which smash themselves on what they fall.
• Đời sống cũng như câu chuyện, cái chính không phải là dài không mà là có hay không.
• As is a tale, so is life: not how long it is, but how good it is, is what matters.
• Chừng nào còn sống thì còn học cách sống.
• As long as you live, keep learning how to live.
• Kẻ xúi giục người khác làm một việc mà chính hắn không dám nhúng tay vào thì hãy coi chừng.
• Be wary of the man who urges an action in which he himself incurs no risk.
• Người dũng lấy nghịch cảnh làm vui mừng, như người lính dũng cảm vui mừng trên trận địa.
• Brave men rejoice in adversity, just as brave soldiers triumph in war.
• Khi anh nổi xung với ai, hãy nghĩ xem đang khi bất hoà như vậy mà hắn chết thình lình thì anh phải tính làm sao?
• Consider, when you are enraged at any one, what you would probably think if he should die during the dispute.
• Hay đối diện với nguy hiểm thì lần lần sẽ khinh nhờn nó.
• Constant exposure to dangers will breed contempt for them.
• Vận động rèn thân, gian truân rèn tâm.
• Difficulties strengthen the mind, as labor does the body.
• Cái mà sau này mình không muốn có thì bây giờ đừng xin.
• Do not ask for what you will wish you had not got.
• Ai phạm tội kẻ ấy tự kết án mình.
• Every guilty person is his own hangman.
• Người ta muốn tin chứ không muốn suy xét.
• Every man prefers belief to the exercise of judgment.
• Sống thì trông mong là trở ngại lớn nhất. Trông ngày mai thì mất hôm nay.
• Expecting is the greatest impediment to living. In anticipation of tomorrow, it loses today.
• Đối với kẻ tham lam thì cả trời đất vẫn là thiếu.
• For greed all nature is too little.
• Đối với nhiều người thì tích cóp của cải không kết liễu phiền muộn của họ, chỉ đổi nó sang dạng khác mà thôi.
• For many men, the acquisition of wealth does not end their troubles, it only changes them.
• Kẻ hư hỏng ham muốn vợ người khác thì bị bốn điều sau: tai tiếng, ngủ không yên, phạt vạ, và cuối cùng là đọa địa ngục.
• Four things does a reckless man gain who covets his neighbor's wife - demerit, an uncomfortable bed, thirdly, punishment, and lastly, hell.
• Câu này giống hệt Pháp cú 309 trong Kinh Pháp Cú, bản Max Muller: Four things does a wreckless man gain who covets his neighbour’s wife,—a bad reputation, an uncomfortable bed, thirdly, punishment, and lastly, hell.
• Hưởng lợi từ một tội ác là đã gây một tội ác.
• He has committed the crime who profits by it.
• Sức khoẻ là nguồn sinh lực cho ta hưởng đời sống, không có sức khoẻ thì thú ở đời hóa ra tàn úa và vô vị.
• Health is the soul that animates all the enjoyments of life, which fade and are tasteless without it.
• Human affairs are like a chess-game: only those who do not take it seriously can be called good players. Life is like an earthen pot: only when it is shattered, does it manifest its emptiness.
• Trò đời giống như ván cờ, chỉ có những kẻ không lấy đó làm nghiêm trọng mới đáng gọi là kì thủ. Đời sống thì như cái chậu sành, có vỡ ra mới thấy nó trống rỗng.
• Người mà không biết mình đỗ bến nào thì gió hướng nào cũng đều là gió thuận.
• If a man knows not what harbor he seeks, any wind is the right wind.
• Người mà không biết mình đang tới bến nào thì không có gió nào là gió thuận.
• If one does not know to which port one is sailing, no wind is favorable.
• Kế hoạch của chúng ta hỏng là vì không có định hướng. Khi không biết mình đang nhắm đến đâu thì không có cơn gió nào là gió thuận cả.
• Our plans miscarry because they have no aim. When a man does not know what he is making for, no wind is the right wind.
• Anh là người thì hãy ngưỡng mộ kẻ lập chí lớn, cho dù kẻ đó có thất bại.
• If thou art a man, admire those who attempt great things, even though they fail.
• Muốn phán xét thì trước hãy tìm hiểu.
• If you judge, investigate.
• Muốn người ta yêu mình thì yêu người ta trước đi.
• If you wished to be loved, love.
• Trong chiến tranh không có giải cho người đứng nhì.
• In war there is no prize for runner-up.
• Đưa đến những đỉnh vinh quang chỉ có đường gian khổ.
• It is a rough road that leads to the heights of greatness.
• Biết những điều vô ích còn hơn là không biết chi.
• It is better, of course, to know useless things than to know nothing.
• Làm người thì nên cười cợt với đời, chứ đừng than khóc nó.
• It is more fitting for a man to laugh at life than to lament over it.
• Không phải vì khó nên mình không dám, nhưng mà vì không dám nên mới khó.
• It is not because things are difficult that we do not dare, it is because we do not dare that they are difficult.
• Có ít không phải là nghèo, muốn nhiều mới là nghèo.
• It is not the man who has too little, but the man who craves more, that is poor.
• Tuổi trẻ mà không kiềm chế được vọng động thì hỏng.
• It is the failing of youth not to be able to restrain its own violence.
• Không muốn phạm tội và không biết phạm tội, hai cái đó khác nhau một trời một vực.
• It makes a great deal of difference whether one wills not to sin or has not the knowledge to sin.
• Sống đẹp là đắc thọ.
• Life, if well lived, is long enough.
• Đời là vở kịch, quan trọng là diễn có hay không chứ không phải có lâu không.
• Life's like a play: it's not the length, but the excellence of the acting that matters.
• Đức khiêm nhường cấm những việc luật pháp không cấm.
• Modesty forbids what the law does not.
• Lòng người không có tập khí xấu nào mạnh đến nỗi kỉ luật không khắc chế nổi.
• No evil propensity of the human heart is so powerful that it may not be subdued by discipline.
• Chưa có ai khôn nhờ ngẫu nhiên bao giờ.
• No man was ever wise by chance.
• Rớt ra ngoài chân lý thì không ai hạnh phúc được. Mà có hai đường thoát khỏi cảnh giới chân thật đó: tự dối mình hoặc bị người dối.
• No one can be happy who has been thrust outside the pale of truth. And there are two ways that one can be removed from this realm: by lying, or by being lied to.
• Người nào cười mình người đó không đáng cười chút nào.
• No one is laughable who laughs at himself.
• Chưa ngày nào thức dậy mà tôi có một ngày vô ưu phiền.
• No untroubled day has ever dawned for me.
• Nghèo thiếu ít, xa hoa thiếu nhiều, còn tham lam thì cái gì cũng thiếu.
• Poverty wants some, luxury many, and avarice all things.
• Vòng nô lệ chỉ bắt giam ít người, nhưng chính nhiều người tự chuốc lấy nô lệ.
• Slavery takes hold of few, but many take hold of slavery.
• Thành công không có tham lam như người ta nghĩ đâu, mà là không có nghĩa lý gì. Chính vậy mà nó không làm cho ai thoả mãn.
• Success is not greedy, as people think, but insignificant. That is why it satisfies nobody.
• Bất hạnh mà còn tìm an ủi được thì còn nhẹ quá.
• That grief is light which can take counsel.
Mình tình cờ đọc đựơc blog bạn và rất ấn tượng bởi cách bạn nghĩ, sống, và cống hiến cho tiếng Việt. Mình hoàn toàn ủng hộ quan điểm này. Bản thân mình cũng là một người yêu thích việc dịch các tác phẩm nứơc ngòai sang tiếng Việt, song trình độ của mình vẫn còn kém lắm. Mình mong chúng ta có thể trở thành bạn để học hỏi lẫn nhau, cùng khám phá những tác phẩm hay và giữ gìn sự trong sáng cho tiếng nước Nam, bạn nhé!:)
ReplyDeleteCám ơn bạn đã có lời bình. Rất hân hạnh làm quan. Làm sao đọc được blog của bạn?
ReplyDelete